De website van de overheid ‘Volksgezondheidenzorg.info’ gebruikt de volgende definitie van gezondheidszorg: het geheel van zorgverleners (en ondersteunend personeel), instellingen, middelen en activiteiten dat direct gericht is op instandhouding en verbetering van de gezondheidstoestand en/of de mogelijkheid om zelf regie te voeren, en op het reduceren, opheffen, compenseren en voorkomen van tekorten daarin (gebaseerd op van der Meer et al., 1997; Nuy & Bex, 1986).
Dat is een mooie omschrijving! In de praktijk kom ik nog steeds vaak tegen dat er heel veel wordt gezorgd en verzorgd. Er zijn nog best wat stappen te maken naar het creëren van een omgeving waarin bewoners van zorglocaties worden ont’zorgt en waarbij de zorgorganisatie veel meer faciliteert, stimuleert en ondersteunt i.p.v. zo goed als alles voor de bewoners te doen.
Regenereerovens
Bij verzorgingshuizen worden nog steeds vaak de bekende regenereerovens gebruikt. Het blijkt nog altijd lastig om afscheid te nemen van het gemak van een grote (gaar)keuken waar alle maaltijden vooraf worden bereid. Deze maaltijden belanden vervolgens op een dienblad met zo’n plastic stolp eroverheen in een kar, om vervolgens zo naar de woongroep gereden te worden. Op de woongroep zitten de bewoners gezellig aan tafel en krijgen ze de maaltijden zo vanuit de regenereeroven om de beurt voorgeschoteld. Natuurlijk, dit is facilitair een hele prettige oplossing. In de grote keuken kan alles goed en hygiënisch worden voorbereid en de zorgmedewerkers op de groep kunnen zich ondertussen bezig houden met het zorgen voor de bewoners i.p.v. het koken. Toch?
“Weet wat je eet”
Volgens mij worden er hier een paar hele belangrijke stappen overgeslagen. ‘Weet wat je eet’, wordt altijd gezegd. De bewoners moeten er maar op vertrouwen dat iets vers en veilig is om te eten. Ze hebben het zelf niet gezien en kunnen het niet controleren. Dat doet toch iets met je, diep vanbinnen. Alsof je niet zo belangrijk bent. Ook voelt het een beetje alsof je een kamernummer bent. “De maaltijd van mevrouw Verstappen van kamer 63 is bijna warm hoor!”
Talenten benadrukken
Hoe zou het zijn wanneer je als zorglocatie verhoogde moestuinbakken hebt, waar de bewoners die dat leuk vinden en daartoe in staat zijn, zelf hun groenten en kruiden kweken? Dat mevrouw Verstappen van kamer 63 haar eigen piepers kan schillen. Zij kan dat zo goed en behendig dat ze ook de piepers van de anderen kan schillen. Daardoor voelt zij zich heel nuttig en nodig.
“Precies zoals zij het vroeger deed voor haar grote gezin.”
Tijdens het schillen denkt zij terug aan die goede oude tijd en komen de goede herinneringen boven. Wanneer de aardappels geschild zijn, dan knipt meneer de Vries wat takjes van het tijmplantje op het terras, want dat is zo’n lekkere combinatie met de aardappels. Dan wordt zij geholpen om de grote pan op het vuur te zetten en samen met de rest van de maaltijd gekookt te worden. De heerlijke geuren verspreiden zich door de ruimte, waardoor mevrouw Verstappen en de medebewoners van haar woongroep steeds meer honger beginnen te krijgen. De zintuigen worden geprikkeld. Dat is volgens mij ook goed voor de spijsvertering? De grote pannen worden op tafel gezet en het voelt vertrouwd en net als vroeger. Het water loopt iedereen in de mond.
De maaltijden zijn zo’n belangrijk moment van de dag en zijn bij uitstek een kans om te structuur en invulling te geven aan de dagbesteding. De bewoners voelen zich gerespecteerd en worden gestimuleerd om te helpen. Zo wordt het beste in hen naar boven gebracht en worden hun talenten benadrukt. Zonder de nadruk te leggen op de dingen die zij niet meer kunnen.
Werk je zelf bij een zorglocatie en heeft jouw locatie ver- of nieuwbouwplannen? Gun jij de bewoners ook meer geluk, welzijn en een super fijn thuis? Maak dan hier een afspraak voor een vrijblijvende online gesprek. Wil je geïnspireerd worden over hoe jij ervoor kunt zorgen dat de cliënten nog gelukkiger zijn en zich helemaal thuis voelen in jullie woongroepen? Schrijf je dan in voor ‘Fijn thuis in de Zorg’ en ontvang gratis inspiratie, tips en nieuws!